گزارشی پیرامون گروه تنبورنوازی "کورده مال"

نوای خوش تنبور است که از "کورده مال"ها می آید

"کورده مال" عنوان یک گروه تنبورنوازی خانوادگی به سرپرستی "قباد قبادی" و سه فرزند خردسال هنرمندش است. گروهی که با عشق "تنبور" می نوازند و "مقام" می خوانند.

"کورده مال" در "دومین جشنواره موسیقی کردی استان کرمانشاه" که چندی پیش در شهرستان دالاهو برگزار شد یک اجرای زیبا و بسیار شنیدنی داشت. "تنبورنوازی" و "مقام خوانی" کودکان این منطقه هرچقدر که برای یک ناظر بیرونی رویدادی شورانگیز و بسیار قابل تحسین است، به همان اندازه برای آن ها روالی متداول و سنتی دور و داراز است که خوشبختانه همچنان جاریست و نسل به نسل نیز ادامه پیدا می کند .

یک ارکستر خوش صدای خانوادگی

شاکله اصلی گروه  4 نفره "کورده مال" را بچه ها تشکیل می دهند. در اجراهای این گروه "داریوش" و "شهریار" به همراه خواهرشان "خانم نگین قبادی "، پدر را همراهی می کنند. گروهی که به گفته سرپرست آن تقریبا چهار سال است تشکیل شده و تاکنون در جشنواره موسیقی مقامی و آئینی و جشنواره زاگرس نشینان شرکت کرده و در شهرهای کرمانشاه و کرند هم چند نوبت اجرای برنامه داشته است. نکته قابل تحسین در مورد "گروه تنبورنوازی کورده مال" این است که تمامی سازهای آن ها در کارگاه شخصی آقای قبادی ساخته شده اند و در این زمینه به نوعی خودکفا هستند. دومین جشنواره موسیقی کردی که در شهر کرند غرب برگزار می شود فرصتی دوباره برای هنرنمایی اعضای این گروه است.

"شهریار" خوش صدای "کورده مال"

در این اجرای تازه "شهریار" خواننده گروه "کورده مال" است. تا پیش از این او به همراه دیگر برادرش "داریوش" در جشنواره ها و برنامه های پیشین به اجرای برنامه پرداخته و در مقام خوانی ها جواب آوازهای یکدیگر را می دادند. کسالت مختصر "داریوش" باعث شد که نتواند در این برنامه با صدای زیبایش "شهریار" را همراهی کند. "شهریار" که در این روز ویژه لباس کردی منطقه گوران را برتن کرده است در طول روز برگزاری جشنواره گهگاه از این صندلی به آن صندلی در رفت و آمد است و نزدیک شدن لحظه اجرای گروه را به اقوام و خویشان یادآور می شود. چهره "شهریار" آرام و مطمئن به نظر می رسد و نشانی از تشویش و اضطراب در آن دیده نمی شود.

پس از مدتی مجری "کورده مال" را به روی سن دعوت می کند و "قباد قبادی" و فرزندانش آماده هنرنمایی می شوند. اولین کار گروه اجرای "مقام باریه" است. آوازخوانی زیبا و کودکانه "شهریار" با نوای تنبور "پدر" سالن را برای دقایقی محو خود می کند. تشویق بی امان تماشاچیان در پایان اولین قطعه نشان از موفقیت این هنرمند نونهال در کار خویش دارد. قطعه دوم این ارکستر کوچک خانوادگی همنوازی و همخوانی "مقام باباناوسی" است که بار دیگر سالن را به وجد می آورد. گویا گروه قطعه دیگری نیز آماده اجرا دارند که فرصت ارایه آن را نمی یابند.

هنر زن و مرد نمی شناسد:

یکی دیگر از ویژگی های گروه "کورده مال" حضور یک دختر خردسال در آن است که در کنار نوازندگی همخوان گروه نیز هست. آقای قبادی در مورد انگیزه اش از حضور دخترش در گروه کورده مال می گوید: من به شخصیت دخترم احترام می گذارم و دوست دارم که او حتماً در گروه حضور داشته باشد زیرا هنر زن و مرد ندارد. یک دختر هنرمند در آینده می تواند آسان تر این میراث موسیقایی را به فرزندانش منتقل کند. همسر من نیز همیشه حامی و مشوق ما بوده و اگر حمایت های بی دریغ ایشان نبود هرگز نمی توانستم "کورده مال" را تشکیل دهم.

کودکانی که با نوای تنبور متولد می شوند:

کودکان خوش صدا و هنرمندی همانند "شهریار" و "داریوش" و خواهرشان در شهرستان دالاهو بسیارند. اصولاً "تنبورنوازی" در این منطقه یک سنت قدیمی و باستانی است که با "آئین" و "زندگی" مردمان آن پیوندی تاریخی دارد. گرایش به موسیقی تنبور در میان پیروان آئین یارستان"پیر" و جوان" و "خردسال" نمی شناسد و همه با این موسیقی عرفانی مأنوسند. سرپرستی گروه "کورده مال" توصیف جالبی در مورد این گرایش ویژه به موسیقی تنبور دارد: مراسم نواختن ذکرهای آئینی و برگزاری مجالس "تنبور نوازی" و "جم نشینی" در میان مردم یارسان همیشه برقرار است و بچه ها از زمانی که به دنیا می آیند گوششان با صدای ساز تنبور آشنا بوده و این موسیقی را به صورت مداوم گوش می دهند.

حفظ و اشاعه موسیقی باستانی نیاکان:

انگیزه های سرپرست گروه از تشکیل این گروه خانوادگی بسیار جالب و شنیدنی هستند. قبادی اهدافش از تشکیل "کورده مال" را اینگونه تشریح می کند: "امروزه با گسترش انواع موسیقی بی ریشه و بیگانه، رسالت ما هنرمندان این است که هنر نیاکان خویش را حفظ کنیم و قصد من هم از تشکیل گروه تنبورنوازی "کورده مال" حفظ میراث موسیقایی شش هزار ساله تنبور و انتقال آن به نسل بعدی است.  

وی ادامه می دهد: از تمامی بزرگان موسیقی تنبور که هم اکنون در میان ما نیستند و از کارهای آن ها بهره های بسیار گرفته ام و همچنین از اساتیدی که هم اکنون زنده اند و به این موسیقی باستانی خدمت می کنند سپاسگذاری می کنم و امیدوارم همچنان زنده و پابرجا باشند.

این هنرمند همچنین یادآور می شود: اهل موسیقی وظیفه دارند که این هنر باستانی را به نزدیکان و عزیزان خود هدیه دهند.

در پایان می توان گفت برگزاری جشنواره های موسیقایی - که هرازگاهی برگزار می شوند – تنها فرصت های موجود برای هنرنمایی گروه های کوچک و خانوادگی مانند "کورده مال" است و امیدواریم با تداوم این گونه برنامه ها نوای موسیقی همچنان از "کورده مال" ها بلند باشد .

گزارش : بهزاد خالوندی